Πώς ταΐζουμε τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία
Διατροφικές συμπεριφορές παιδιών και συμπεριφορές σίτισης γονέων ανάλογα με τη φάση της εξέλιξης του παιδιού.
Της Αγγελικής Ζαφειράκη Διαιτολόγου-Διατροφολόγου.
Hλικία: βρέφη
Σε αυτή τη φάση τα παιδιά αναπτύσσουν συναισθήματα που βασίζονται στη σταθερότητα και την ασφάλεια του περιβάλλοντος που τα περιβάλλει.
Για να ενισχύσει το αίσθημα της εμπιστοσύνης στα βρέφη ,ο γονιός τροφός θα πρέπει:
- Να εκφράζεται με ήπια και ζεστή διάθεση προς το βρέφος, ενώ παράλληλα θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του παιδιού του, χωρίς να παρουσιάζει συνεχώς ένα μπιμπερό με γάλα ή να ταΐζει μαζικά το βρέφος καθισμένο σε ένα καρεκλάκι.
- Να παρουσιάζει τις κατάλληλες τροφές, τη στιγμή που το μωρό εκδηλώνει την πείνα του και να ταΐζεται μόνο εκείνη τη στιγμή.
- Να σταματάει το τάισμα όταν το βρέφος έχει χορτάσει ή όταν το μωρό αποστρέφεται το φαγητό.
- Να είναι σε θέση να διαχωρίσει τις ενδείξεις της πείνας από εκείνες που το παιδί απλά αναζητά ανακούφιση για άλλους λόγους.
- Να προσέχει την θερμοκρασία του φαγητού.
Παράλληλα για να μην ενισχύσει στο βρέφος το αίσθημα της δυσπιστίας δεν θα πρέπει:
- Nα ταΐζει το παιδί με απόλυτα δομημένο πρόγραμμα, το οποίο δεν συντονίζεται με τη φυσιολογία της πείνας του βρέφους.
- Να επιβάλλει το μπιμπερό ή το κουτάλι στο στόμα του παιδιού.
- Να προσφέρει τροφή σε κάθε φάση που το παιδί δυσκολεύεται με κάτι.
- Να κάνει την διαδικασία του ταΐσματος κάτι μηχανικό.
Ηλικία: νηπιακή
Σε αυτή τη φάση τα παιδιά συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν ως διαφορετικά όντα.
Για να ενισχύσει το αίσθημα της αυτονομίας στο παιδί, ο γονιός τροφός θα πρέπει:
- Να ενθαρρύνει το παιδί να τρώει μόνο του, ανεξάρτητα από την ακαταστασία που προκαλεί.
- Να επιτρέπει στο παιδί να λέει όχι σε φαγητά.
- Να επιτρέπει στο παιδί να συνδυάζει τις τροφές όπως εκείνο το αποφασίζει.
- Να επιτρέπει στο παιδί να αναζητά τροφές από τα ντουλάπια.
- Να σερβίρει το φαγητό με τρόπο ευχάριστο και να το παρουσιάζει σε μικρές ποσότητες προσαρμοσμένες για νήπια.
Παράλληλα για να μην ενισχύσει στο παιδί το αίσθημα της ντροπής και της αμφισβήτησης δεν θα πρέπει:
- Να ταΐζει το παιδί όταν έχει αναπτύξει επαρκείς κινητικές δεξιότητες στα χέρια του για να τραφεί μόνο του.
- Να αναλαμβάνει το τάισμα του παιδιού όταν προκαλεί χάος στο τραπέζι.
- Να διακόπτει τη διαδικασία για να σκουπίσει τα χέρια ή το πρόσωπο του παιδιού.
- Να πιέζει το παιδί να καθαρίσει το πιάτο του, δίνοντας ελάχιστη σημασία στην πείνα του παιδιού ή στα σημάδια του κορεσμού ή στις εξατομικευμένες προτιμήσεις του.Να σερβ
- ίρει φαγητό σε ποσότητες ενηλίκου.
Ηλικία: προσχολική
Σε αυτή τη φάση τα παιδιά αναπτύσσουν πρωτοβουλίες.
Για να ενισχύσει την πρωτοβουλία στο παιδί του, ο γονιός τροφός θα πρέπει:
- Να αποδέχεται την απόφαση του παιδιού του να σταματήσει να τρώει όταν λέει «χόρτασα».
- Να ενθαρρύνει το παιδί να καθορίσει το πόσο θα φάει και αν θα δοκιμάσει μια νέα τροφή.
- Να σέβεται την προτίμησή του ή την αποστροφή του σε μία τροφή.
- Να παρουσιάζει το φαγητό με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί το παιδί να σερβίρεται μόνο του και να μπορεί να ορίσει την ποσότητα του φαγητού στο πιάτο του.
- Να θεωρεί αναμενόμενο το «χάος» την ώρα του φαγητού και να μην αποτελεί ώρα κρίσης ή σύγκρουσης με το παιδί.
Να χρησιμοποιεί παιδικά μαχαιροπήρουνα, γιατί μόνο έτσι βοηθάει να αναπτυχθούν οι κινητικές δεξιότητες στα χέρια του παιδιού, με στόχο το αυτοτάισμα.
Παράλληλα για να μην ενισχύσει στα παιδιά το αίσθημα της ενοχής δεν θα πρέπει:
- Να επικρίνει το παιδί για την ακαταστασία που προκαλεί όταν τρώει
- Να επικρίνει το παιδί όταν δεν αδειάζει το πιάτο του.
- Να επικρίνει το παιδί όταν χύνει πράγματα.
- Να δείχνει απογοήτευση όταν το παιδί του αποδοκιμάζει κάποιες τροφές.
- Να βάζει υπερβολική ποσότητα τροφής στο πιάτο του, με αποτέλεσμα να το κάνει να αισθάνεται άβολα.
Ηλικία: σχολική
Σε αυτή τη φάση τα παιδιά αναπτύσσουν συναισθήματα επάρκειας, ότι μπορούν να καταφέρνουν πράγματα με το αίσθημα «είμαι ικανός».
Για να ενισχύσει την επάρκεια/ανωτερότητα στο παιδί του, ο γονιός τροφός θα πρέπει να καταλαβαίνει ότι το παιδί:
- Διακρίνει πότε είναι πεινασμένο ή χορτάτο και λειτουργεί ανάλογα με αυτά τα σημάδια.
- Μπορεί να φτιάξει απλά snacks ή γεύματα μόνο του και θα πρέπει να διαμορφώνει ανάλογα το περιβάλλον.
- Έχει άποψη για το βασικό γεύμα της ημέρας και μπορεί να το προτείνει.
- Μπορεί επίσης να προτείνει τη δοκιμή νέων φαγητών.
- Μπορεί να συμμετέχει στη διαδικασία παρασκευής φαγητών που θα μοιραστεί με τους φίλους του.
- Μπορεί να βοηθά στο πρόγραμμα του φαγητού για όλη την εβδομάδα.
Παράλληλα για να μην ενισχύσει στα παιδιά το αίσθημα της μειονεξίας δεν θα πρέπει:
- Να προσερβίρει το φαγητό στο παιδί.
- Να αποθαρρύνει το παιδί στη προσπάθειά του να παρασκευάσει ή να σερβίρει φαγητό.
- Να επιβάλλει στο παιδί να αδειάσει το πιάτο του.
- Να επιβάλλει στο παιδί να δοκιμάσει οτιδήποτε υπάρχει στο τραπέζι.
